พื้นที่สร้างสรรค์ของเด็กชายขอบ

พื้นที่สร้างสรรค์ของเด็กชายขอบ

ภูมิใจในภาษาและชาติพันธุ์ สืบทอดประเพณีดีงาม

โชโพเก่อเรอ

เครือข่ายละอ่อนดอย

ขึ้นบนดอยราวๆ 45 นาที ผ่านทางเขาโค้งสวย ณ บ้านบวกเต๋ย อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ เด็กๆ ตัวเล็กๆ ที่เรียกตัวเองว่าละอ่อนดอย กำลังตั้งอกตั้งใจร่ำเรียนกังฟูแคนม้ง เครื่องดนตรีไม้ไผ่รูปร่างโค้งยาวราวงาช้าง ในสมัยก่อน มนุษย์ใช้วิธีจดจำคำสอนของพระเจ้า จำไปจำมาก็ทะเลาะเบาะแว้งกัน พระเจ้าเลยส่งตำราตัวหนังสือมาให้แต่ละเผ่าพันธุ์ได้เรียนรู้ แต่หัวหน้าชาวม้งไม่มีเวลาสอนลูกหลาน เลยเก็บตำราไว้จนถูกหนูแทะกินหมดสิ้น คนม้งจึงไม่มีตัวหนังสือของตนเองจนปัจจุบัน ต่อมาจึงมีผู้ประดิษฐ์แคนม้งขึ้นเพื่อเลียนเสียง ถ้อยคำ เริ่มต้นจากเสียง “แจมอแจ้” ซึ่งตรงกับคำม้งว่า “หนูแทะหนังสือ” (ย่อความจากไดอารีนิทานมูลนิธิเด็ก) พร้อมกับท่าทางกังฟูแบบผสมผสานทั้งจากท่าโบราณ และประยุกต์เองบ้าง มีพ่อครูคอยดูแลสอนเป่าใกล้ชิด แรกเริ่มด้วยการฝึกกับแคนที่ทำจาก พลาสติกพีวีซี จนพัฒนามาฝึกกับแคนไม้ไผ่ที่มีน้ำเสียงของแคนจริงๆ

รักษ์ลาหู่

บ้านกองผักปิ้ง หมู่บ้านเล็กๆ ที่อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ บ้านหลังเล็กๆ สานจากไม้ไผ่ ชาวบ้านชนเผ่าลาหู่ทำมาหากินด้วยการปลูกข้าว ข้าวโพด ถั่วแดง เป็นหมู่บ้านเล็กที่เดินไม่นานก็วนรอบหมู่บ้านได้ ที่นี่มีบ้านของเยาวชนกลุ่มรักษ์ลาหู่ นำทีมโดยพี่ไมตรีหนุ่มลาหู่แดง ผู้ที่เปิดบ้านตัวเองให้เด็กๆได้มาเรียนรู้วัฒนธรรมลาหู่ที่กำลังจางหาย เป็นทั้งบ้านศูนย์กลางที่เด็กๆ มานั่งกินข้าว ทำขนมอ่อฟุ (ข้าวนึ่งตำ แล้วนำมาทอดกินกับน้ำตาล) เล่นลูกข่าง กระโดดโลดเต้นเล่นน้ำฝนกันสนุกสนานบนลานดินสีแดงกลางบ้าน เยาวชนลาหู่วัยรุ่นมาเรียนรู้วัฒนธรรมการเต้นแจ่โก่ (คล้ายกับการรำวงในภาคกลาง) ท่าเต้นแจ่โก่หมายถึงวิถีชีวิต การทำไร่ ทำนา การทักทายและอวยพร ชาวลาหู่จะเต้นแจ่โก่เพื่อคลายเหนื่อยล้าจากการทำไร่นา

 

นอกจากพื้นที่สร้างสรรค์ในบ้าน เด็กๆ กลุ่มรักษ์ลาหู่ยังชวนกันออกนอกบ้านไปลองทำ หนังสั้นเรื่อง Li hkeh หมายความว่า “คัมภีร์ยุทธ” เรื่องราวเล่าขานเกี่ยวกับคัมภีร์ที่จารึกไว้ในไม้ไผ่ เด็กๆ จะได้ยินพ่อแม่เล่าเป็นนิทานให้ฟังก่อนนอนเสมอ เกิดความประทับใจจึงได้ นำเรื่องราวมาทำเป็นหนังสั้น ที่คิดบท แสดง และตัดต่อกันเอง ทำเสร็จแล้วก็นำไปเผยแพร่ ในรูปแบบดีวีดี จำหน่ายให้กลุ่มชนเผ่าลาหู่ด้วยกันทั้งในไทยและต่างประเทศ เด็กๆ นำรายได้ทั้งหมดไปช่วยเหลือเด็กในชุมชนที่มีฐานะยากจนให้ได้เรียนหนังสือ